Κυριακή 14 Ιουνίου 2009

Η γενιά των 700 ευρώ και η κρίση των 25 ετών


"Ψωνίζοντας" ένα στυλ ζωής

Όλοι έχουμε ακούσει για την κρίση στην ηλικία των 25 ετών και για τάσεις όπως π.χ. ενήλικες που μένουν ακόμα με τους γονείς τους, που γίνονται μόνιμοι φοιτητές, που χάνουν κάποιο πανεπιστημιακό χρόνο, που δοκιμάζουν διαφορετικές δουλειές, συντρόφους και διαμερίσματα και που γενικά δεν καταφέρνουν να ωριμάσουν και να προσαρμοστούν με το παραδοσιακό σχήμα, καριέρα-σπίτι-γάμος-παιδιά. Ακόμα, και αν παντρευτούν, είναι συνήθως ένας πρώτος γάμος και όχι και ο τελευταίος, και δεν φαίνονται έτοιμοι για να κάνουν παιδιά έως ότου είναι σχεδόν πολύ αργά (με εξαιρέσεις περιπτώσεις κοριτσιών που μένουν έγκυες ενώ πάνε ακόμα σχολείο).
Συνήθως ο γνωστός θρήνος από όλους τους ειδικούς είναι το παράπονο για την ανευθυνότητα των νέων, ή για τη δυσκολία να ζεις τη ζωή σου όπως θέλεις σήμερα, για τα φοιτητικά δάνεια, τις τιμές των σπιτιών και τα συναφή, ή για τους συνήθεις ύποπτους όπως η κυβέρνηση, τα σχολεία, οι γονείς, τα ΜΜΕ, το διαδίκτυο.
Αλλά που βρίσκεται σύμφωνα με τις απόψεις των νέων τελικά η αλήθεια? Που οφείλεται η «κρίση των 25 ετών»;


Η τέλεια δουλειά

Σε μια πρόσφατη έρευνα, το 74% των 25χρονων ερωτηθέντων απάντησαν ότι το πιο βασικό κίνητρο καριέρας είναι η προσωπική ολοκλήρωση. Αν και δεν γνωρίζουν τι ακριβώς συνιστά την ολοκλήρωση αυτή, και παρότι αυτό το κάτι που ψάχνουν μπορεί να είναι άπιαστο, ωστόσο έχουν υψηλές -ίσως μη πραγματοποιήσιμες- προσδοκίες, και μετακινούνται από δουλειά σε δουλειά, ψάχνοντας απελπισμένα για την τελειότητα.
Αυτές οι μεγάλες προσδοκίες έχουν διογκωθεί από αυτούς που συμβουλεύουν τους νέους ανθρώπους για το πώς να χειριστούν την «κρίση των 25 ετών», όπως π.χ. ένα περιοδικό που υπενθυμίζει στις νέες γυναίκες ότι «σε αυτή την ηλικία μπορεί να έχεις τα πάντα, ότι δεν χρειάζεται να έχεις ένα επαγγελματικό σχέδιο, ότι μπορείς να πάρεις άλλες αποφάσεις σήμερα και άλλες αύριο». Αντίστοιχα προτρέπουν τους νέους 20 ετών να αναρωτηθούν ποιοι θα ήθελαν να είναι σε 20 χρόνια και τι θα μετάνιωναν αν δεν είχαν κάνει και για το λόγο αυτό καλό θα είναι να αποφασίσουν χωρίς βιασύνη τι είναι αυτό που θέλουν τελικά.
Οι νέοι σήμερα αντιμετωπίζουν τη καριέρα και τη ζωή του, με μια αίσθηση δικαιοδοσίας στην προσωπική ολοκλήρωση και με μεγάλες προσδοκίες αφού συχνά πιστεύουν ότι μια και μόνη δουλειά θα πρέπει να τους επιτρέπει να αξιοποιήσουν όλες τις δεξιότητες και τα ταλέντα τους. Μια κοπέλα 23 ετών ανέφερε ότι «δεν πρόκειται να παραπετάξει τον εαυτό της σε κάποια δουλειά που δεν την κάνει χαρούμενη 100%.».


Ψωνίζοντας δουλειές
Στην προσπάθεια αυτή των νέων για την ιδανική δουλειά, βλέπουμε ότι υιοθετούν ένα πιο πειραματικό και πιο καταναλωτικό στυλ προσέγγισης, με το οποίο προβάρουν πολλές διαφορετικές δουλειές, σπουδές, κατευθύνσεις καριέρας, ελπίζοντας ότι θα βρουν αυτή τη μια δουλειά που θα τους ταιριάζει, που θα είναι ένας συνδυασμός καλού μισθού, εργασιακού περιβάλλοντος και προσωπικής ολοκλήρωσης.
Και εδώ υπάρχουν 3 διαφορετικές κατηγορίες νέων:
α. Αυτοί που είναι συστηματικοί στο ψάξιμο, όπως κάνουν δηλαδή όταν ψωνίζουν αγαθά, κάνουν έρευνα, συγκρίνουν επιλογές, ζυγίζουν τα συν και τα πλην.
β. Αυτοί που είναι πιο παρορμητικοί, που ξεφυλλίζουν τις δουλειές, πέφτοντας από τη μια δουλειά στην άλλη, αλλάζοντας σπουδές ή την κατεύθυνση της καριέρας τους χωρίς σκέψη, και εγκαταλείποντάς τα όλα για να πάνε ταξίδια, και σε γενικές γραμμές αποφεύγοντας να βάλουν τα πράγματα σε μια σειρά στη ζωή τους. Ακόμα και η λέξη «εμπιστοσύνη» μεταφράζεται διαφορετικά σήμερα, αφού ένας ή ενάμιση χρόνος θεωρείται αρκετός ώστε να μην χαρακτηριστεί ο υποψήφιος ως «περαστικός» από τον εργοδότη.
γ. Αυτοί που είναι θύματα μόδας και διαλέγουν καριέρα και στυλ ζωής σύμφωνα με το τι φαίνεται καλό, και που συχνά θαμπώνονται από τη δόξα και τη λάμψη αντί να ψάχνουν για επιλογές που πραγματικά καλύπτουν τις ανάγκες τους, τις δεξιότητες και τις προσωπικότητες τους.
Παρόλα αυτά ακόμα και αυτός ο πιο παρορμητικός τρόπος εύρεσης εργασίας, εκλαμβάνεται ως μια απαραίτητη και θετική διαδικασία που βοηθά στο να ανακαλύψουν τελικά πού είναι καλοί, ποιοι είναι και τι θέλουν από τον κόσμο της δουλειάς, αφού ξέρουν να ελίσσονται γρήγορα και δεν κάνουν δουλειές που δεν τους ικανοποιούν.
Οι νέοι είναι λοιπόν σήμερα πιο απαιτητικοί από τις προηγούμενες γενιές, και πιο πρόθυμοι να πειραματιστούν, που σημαίνει ότι προτιμούν να ψωνίζουν διαφορετικές δουλειές για περισσότερο χρονικό διάστημα, αλλά στο τέλος όμως καταφέρνουν να στεριώσουν.
Αυτό το ψώνισμα δουλειάς έχει γίνει πιο εύκολο και λόγω του διαδικτύου (υπάρχουν παγκοσμίως 22 εκατομμύρια ιστοσελίδες) που του δίνει τόσες πολλές επιλογές.


Ψωνίζοντας συντρόφους
Όπως συμβαίνει και με το ψώνισμα διαφορετικών δουλειών, η ίδια πειραματική και καταναλωτική προσέγγιση παρατηρείται και στον τρόπο που οι νέοι αντιμετωπίζουν τις ερωτικές σχέσεις τους, πράγμα που αποδεικνύεται με βάση τις στατιστικές για τον αυξανόμενο αριθμό συντρόφων ειδικά στις ηλικίες 20-24. Ακριβώς όπως οι νέοι αρνούνται να δεσμευθούν σε μια δουλειά, αρνούνται επίσης να δεσμευθούν με ένα σύντροφο. Σε σύγκριση με το 1971 που οι νέοι παντρευόντουσαν στα 25 οι άντρες και στα 23 οι γυναίκες, σήμερα παντρεύονται στα 31 οι άντρες και στα 29 οι γυναίκες. Αυτό φαίνεται και από τον μεγάλο αριθμό νέων που μένουν το 2004 μόνοι τους ή με τους γονείς τους, συγκεκριμένα το 40% των ανδρών 20-29 ετών και το 25% των γυναικών των ίδιων ηλικιών. Μεγάλος αριθμός δηλαδή σόλο ανδρών και γυναικών, που δεν είναι καν έτοιμοι για συμβίωση.
Το ότι οι άνθρωποι σήμερα νιώθουν μικρότερη πίεση να παντρευτούν αποτυπώνεται σε πολλές έρευνες, και το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι από 18 μέχρι 40 λαμβάνουμε τις ίδιες απαντήσεις «Δεν με ανησυχεί καθόλου ο γάμος, δεν το σκέφτομαι καθόλου».
Αυτό είναι και το σύνδρομο του Πήτερ Παν που εντοπίζεται σε σόλο νέους 30 ετών που εκφράζουν την άποψη ότι είναι πολύ νέοι για να σταθεροποιηθούν σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Ωστόσο ακόμα πιστεύουν στον γάμο, και θέλουν να βρουν ένα σύντροφο ζωής. Απλά είναι προετοιμασμένοι να περιμένουν περισσότερο και κυρίως να πειραματιστούν δοκιμάζοντας διαφορετικές σχέσεις μέχρι να βρουν την κατάλληλη σχέση για αυτούς.
Οι διαδικτυακοί τόποι ομιλίας και οι διαδικτυακές εταιρείες ραντεβού, καθώς και άλλες νέες μορφές οργανωμένου συνοικεσίου-συνταιριάσματος όπως είναι το γρήγορο-ραντεβού ενθαρρύνουν την συγκεκριμένη προσέγγιση ψωνίσματος-φίλου για να βρούμε τον σύντροφό μας.
Μερικοί νέοι όμως ανησυχούν ότι αυτή η νέα τάση να «προχωράμε» από μια ανεπιτυχή σχέση, αντί να προσπαθούμε να λύσουμε τα προβλήματα, ίσως να έχει τραβήξει πολύ, και ότι οι μεγάλες προσδοκίες μπορεί να οδηγήσουν σε απογοητεύσεις.
Αυτό που φαίνεται πίσω από όλες αυτές τις γρήγορες εναλλαγές σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο και του φόβου δέσμευσης είναι εν τέλει μια βαθύτερη ανάγκη για ασφάλεια και σταθερότητα. Αυτό προκύπτει και από διάφορες συνεντεύξεις με νέους, όπου αναδεικνύεται ότι ακριβώς επειδή ο γάμος είναι τόσο σπουδαία υπόθεση και τόσο μεγάλη δέσμευση πιστεύουν ότι «υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ συγκατοίκησης και γάμου… βλέπω το γάμο ως μια σταθερή βάση και όχι ως κάτι περαστικό».
Αυτές οι τάσεις έχουν οδηγήσει κάποιους σε λάθος συμπεράσματα ότι ο γάμος και η οικογένεια έχουν απορριφθεί μαζί με τις σταθερές δουλειές και καριέρες στο βωμό πιο φιλελεύθερων σχέσεων. Αυτή όμως δεν είναι και η πραγματικότητα. Πρόκειται για μια καθυστέρηση ενηλικίωσης, το σύνδρομο του Πήτερ Παν, επειδή ζούμε περισσότερο, πιο υγιεινά, πιο πλουσιοπάροχα, γι αυτό τώρα ωριμάζουμε αργότερα και η ενηλικίωση ξεχειλώνει για να συμπεριλάβει ακόμα και τα 30.


Ψωνίζοντας ένα στυλ ζωής
Ακόμα και όταν παντρεύονται πολλοί νέοι αναβάλλουν να κάνουν παιδιά για όσο μεγαλύτερο διάστημα γίνεται γιατί το βλέπουν ως μια δουλειά ενήλικα. Ειδικά οι γυναίκες με μόρφωση και καριέρα προτιμούν να κάνουν παιδιά μέχρι το τελευταίο λεπτό του βιολογικού τους ρολογιού, με αποτέλεσμα πολλές να κάνουν το πρώτο τους παιδί στα 40 τους και άλλες να μην κάνουν καθόλου είτε γιατί δεν μπορούν είτε γιατί δεν θέλουν.
Πέρα από την αναβολή να κάνουν οικογένεια, πολλοί νέοι δεν κάνουν ούτε το πρώτο βήμα προς την ενηλικίωση, να αλλάξουν δηλαδή σπίτι. Οι μεγαλύτεροι βρίσκουν αυτή τη στάση ακατανόητη σύμφωνα με τα λεγόμενά τους «Και εμείς δεν μπορούσαμε να αγοράσουμε ή να νοικιάσουμε σπίτια μόνοι μας, αλλά νοικιάζαμε μαζί ακόμα και σπίτια της καταστροφής με φίλους ή γνωστούς μας, αρκεί να μην γυρίσουμε και πάλι στους δικούς μας».

Η ανάγκη για σταθερότητα, ασφάλεια και κοινωνικούς δεσμούς μέσα από κοινότητες
Η σημερινή τάση των νέων να μένουν όσο το δυνατόν περισσότερο με τους δικούς τους, οφείλεται στη πεποίθηση ότι το ενοίκιο είναι πεταμένα λεφτά, σε αντίθεση με ένα στεγαστικό δάνειο που θα συνεισέφερε στην αγορά σπιτιού. Έτσι, παρότι θα μπορούσαν να ζήσουν με ενοίκιο, προτιμούν να μείνουν με τους δικούς τους μέχρι να είναι σε θέση να αγοράσουν. Είναι έτοιμοι να θυσιάσουν την ανεξαρτησία και την περιπέτεια για χάρη της ασφάλειας και της σταθερότητας.
Συνεπώς, κάτω από αυτή τη φαινομενικά ατίθαση στάση στα επαγγελματικά, στη δουλειά, στα σπίτια, βλέπουμε ότι οι νέοι είναι στην ουσία πιο συντηρητικοί, μετρημένοι και προσαρμοσμένοι και σίγουρα πιο επιφυλακτικοί και αγχωμένοι από ότι ήταν οι γονείς τους στην ηλικία τους. Έχουν λοιπόν πιο συντηρητικές-μικροαστικές απόψεις, να βρουν μια καλή δουλειά, να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι, να κάνουν οικογένεια, να είναι επιτυχημένοι στη δουλειά και μαζί οικονομικά ασφαλής.
Αν και οι προσδοκίες είναι πιο υψηλές, αρνούνται να συμβιβαστούν με καταστάσεις που δεν τους ικανοποιούν. Θέλουν καλοραμμένες στα μέτρα τους εκδοχές των ίδιων πραγμάτων που ήθελαν και οι δικοί τους, και είναι προετοιμασμένοι για να το κατορθώσουν.

Πότε και γιατί τελικά συμβαίνει η λεγόμενη κρίση ζωής των 25 ετών;
• όταν οι νέοι καλούνται να πάρουν καθοριστικές αποφάσεις για τη ζωή τους ή αποφάσεις που θα χαρακτήριζαν την προσωπικότητα τους, με αποτέλεσμα να παραλύουν από αναποφασιστικότητα
•όταν οι νέοι αντιλαμβάνονται ότι οι υψηλές προσδοκίες τους και η αναβλητικότητα ενηλικίωσης τους έρχονται αντιμέτωπες με την δύσκολη πραγματικότητα του κόσμου των ενηλικωμένων στον οποίο πρέπει να πληρώσεις τα χρέη και τα δάνεια σου, οι εργοδότες δεν νοιάζονται και πολύ για την προσωπική σου ολοκλήρωση, και οι προσωπικές σχέσεις δεν γίνονται έτσι εύκολα.
• όταν η καμουφλαρισμένη ανάγκη για σταθερότητα και ασφάλεια συγκρούεται με την αβεβαιότητα που προκύπτει από την επιλογή ψωνίσματος στυλ ζωής.

Μια έρευνα της Kate Fox για τους νέους ανθρώπους της Αγγλίας, ερευνήτριας του Social Issues Research Centre της Αγγλίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου